انواع ورم پستان در دام
در حال بارگزاری
عفونتهای پستانی بسته به شدت و نوع واکنش بدن دام، به چند گروه اصلی تقسیم میشوند:
۱. ورم پستان تحت بالینی (Subclinical Mastitis)
متداولترین و در عین حال خطرناکترین نوع ورم پستان است، زیرا:
• پستان و شیر از نظر ظاهری طبیعی به نظر میرسند
• با چشم غیرمسلح قابل تشخیص نیست
اهمیت اقتصادی ورم پستان تحت بالینی
این نوع ورم پستان میتواند خسارات جدی ایجاد کند، از جمله:
• کاهش تولید شیر
• افت کیفیت شیر
• افزایش تعداد سلولهای سوماتیک (SCC)
• کاهش یا حذف جایزه کیفیت شیر
عوامل میکروبی شایع
• استافیلوکوکوسها (بهویژه Staphylococcus aureus)
• استرپتوکوکها مانند Streptococcus uberis و Streptococcus agalactiae
چرا ورم پستان تحت بالینی بسیار مهم است؟
• شیوع آن ۱۵ تا ۴۰ برابر ورم پستان بالینی است
• اغلب مقدمه ورم پستان بالینی محسوب میشود
• معمولاً دوره طولانی دارد
• درمان آن با آنتیبیوتیکها دشوار است
• تشخیص آن نیازمند آزمایش (مانند SCC یا CMT) است
• میتواند منبع انتقال عفونت به سایر دامهای گله باشد
۲. ورم پستان بالینی (Clinical Mastitis)
در این نوع ورم پستان، تغییرات قابل مشاهده در شیر یا پستان دیده میشود.
علائم شایع
• تورم، قرمزی یا سفتی پستان
• درد و حساسیت به لمس
• تغییرات ظاهری شیر شامل:
• لخته
• رگههای خونی
• ترشحات آبکی یا شفاف
• ظاهر سرمی یا چرکی
عوامل ایجادکننده
• استافیلوکوکها
• استرپتوکوکها
• باکتریهای کلیفرم
روشهایی مانند ضدعفونی سرپستان پس از دوشش و درمان گاو خشک میتوانند استرپتوکوکوس آگالاکتیه را ریشهکن و شیوع استافیلوکوکوس اورئوس را کاهش دهند، اما در کنترل ورم پستانهای محیطی کافی نیستند.
۳. ورم پستان بالینی تحتحاد (Subacute Clinical Mastitis)
شدت علائم در این نوع کمتر از فرم حاد است.
نشانهها
• تغییرات خفیف در شیر (لخته، رگه یا ظاهر آبکی)
• تورم و قرمزی خفیف پستان
• حساسیت ملایم به لمس
• کاهش نسبی تولید شیر
۴. ورم پستان بالینی حاد (Acute Mastitis)
این نوع با شروع ناگهانی و علائم شدید همراه است.
علائم موضعی
• قرمزی شدید، تورم و سفتی پستان
• درد قابل توجه هنگام لمس
• تغییر شدید ظاهر شیر (چرکی، آبکی یا خونی)
علائم عمومی
• کاهش ناگهانی تولید شیر
• افزایش دمای بدن
• بیاشتهایی
• کاهش فعالیت شکمبه
• افزایش ضربان قلب
• اسهال، کمآبی بدن، ضعف و لرزش
• بیحالی یا زمینگیری دام
۵. ورم پستان بالینی فوقحاد (Peracute Mastitis)
شدیدترین و خطرناکترین شکل ورم پستان است.
ویژگیها
• شدت علائم بسیار بالا
• پاسخ درمانی ضعیف
• در بسیاری موارد، حذف دام توصیه میشود
علائم شدید
• شوک
• سپتیسمی
• فیبروز شدید پستان
• ناهماهنگی عضلات
• سردی اندامهای انتهایی
• کاهش رفلکس پلکی
۶. ورم پستان مزمن (Chronic Mastitis)
این نوع دورهای طولانی دارد و ممکن است:
• بهصورت بالینی یا تحت بالینی بروز کند
• بهطور متناوب عود نماید
نشانهها
• تشکیل تدریجی بافت اسکار در پستان
• تغییر شکل و اندازه پستان مبتلا
• کاهش دائمی تولید شیر
۷. ورم پستان غیراختصاصی (Non-specific Mastitis)
این نوع ورم پستان غیرباکتریایی بوده و با افزایش سلولهای بدنی مشخص میشود.
علل شایع
• ضربه فیزیکی به پستان
• تحریک شیمیایی پس از استفاده از برخی پمادهای درمانی
• عملکرد نامناسب دستگاه شیردوش
• خلا یا پولساتور غیر استاندارد